Air Tak Berhasil atau Non-Revenue-Water (NRW) adalah jumlah kuantiti air yang dibekalkan kepada pengguna tetapi tidak memberi pulangan hasil kepada syarikat air yang membekalkannya.

NRW juga difahamkan sebagai perbezaan di antara jumlah pengeluaran yang dibekalkan ke dalam sistem agihan dengan jumlah penggunaan sah yang dibilkan.

Dalam sistem pengagihan air, masalah kehilangan air menjadi semakin serius di Malaysia. Menurut Bank Sedunia, kira-kira 40-60% daripada jumlah air yang dibekalkan telah hilang semasa proses pengagihan air.

Masalah Air Tak Berhasil (NRW) daripada sistem pengagihan air merupakan isu yang amat kritikal dalam industri air. Ia menjadi salah satu penanda aras yang digunakan untuk mengukur prestasi syarikat bekalan air di Malaysia.

Masalah NRW ini berpunca daripada beberapa komponen, termasuklah kebocoran di dalam sistem bekalan air seperti sesalur utama, sistem pengagihan, retikulasi dan paip perhubungan hingga ke meter pengguna, kesilapan membaca meter air dan juga kecurian air. Kebocoran air adalah satu masalah yang boleh merugikan sumber alam yang sangat berharga. Ia juga memberi kesan kepada ekonomi negara. Kebocoran air pada peringkat awal dalam sistem pengagihan air bukan sahaja menyebabkan kerugian, malah kerugian sampingan lain seperti kerosakan rangkaian paip, gangguan kepada pengguna di kediaman dan merosakkan struktur tanah yang terdapat paip pengagihan di bawahnya.

Di Malaysia, paras semasa kadar air tak berhasil (NRW) secara purata adalah 36%. Negeri Pahang mencatatkan paras peratusan NRW yang tertinggi iaitu sebanyak 52.86 % pada tahun 2008 dan 55.64% pada tahun 2010. Pulau Pinang pula mencatatkan paras peratusan NRW yang terendah iaitu sebanyak 16.9% pada tahun 2008 dan 18.03 % pada tahun 2010.

Terdapat pelbagai kelemahan yang telah dikenal pasti oleh Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara (SPAN) dalam menangani isu NRW di Malaysia. Antaranya seperti berikut:

• Tiada program atau perancangan pengawalan kebocoran secara aktif
• Peruntukan penyelenggaraan yang kecil
• Kekurangan kakitangan yang kompeten
• Pengurusan asset yang lemah
• Pelaksanaan dan penyelenggaran sistem bekalan air yang tidak sistematik
• Kelemahan dari segi sistem teknologi maklumat
• Kelemahan dari segi sistem pengumpulan data
• Pemahaman pengurusan kebocoran kurang diberi perhatian
• Air dianggap bukan satu perkara yang bernilai disebabkan oleh kadar harga yang rendah
• Kehilangan air bukan isu utama

Bagi menangani isu NRW di Malaysia, SPAN telah mengenal pasti dan merancang pelbagai strategi yang akan menyumbang kepada penurangan paras NRW.

Vanitha Vasu
Forum Air Malaysia