Konvensyen Hak Orang Kurang Upaya dan protokol pilihannya telah diterima oleh Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu di ibu pejabat di New York pada 13 Disember 2006. Ia telah dibuka untuk ditandatangan dan diratifikasi sejak 30 Mac 2007.

1. Kenapa konvensyen ini diwujudkan?
a. Untuk memupuk, melindungi dan memastikan Orang Kurang Upaya (OKU) menikmati hak secara sama rata dan bebas.

2. Apakah prinsip konvensyen ini?
a. Menghormati maruah setiap individu
b. Tiada diskriminasi
c. Menggalakkan penglibatan sepenuhnya
d. Menghormati perbezaan dan menerima OKU sebagai sebahagian daripada masyarakat
e. Memberi peluang yang sama
f. Kesamaan bagi lelaki dan perempuan
g. Menghormati hak kanak-kanak OKU

3. Apakah hak khusus dalam konvensyen ini?
a. Hak kesamaan dari segi perundangan tanpa diskriminasi
b. Hak untuk kehidupan
c. Hak kebebasan dan keselamatan individu
d. Hak untuk bebas daripada penyeksaan
e. Menghormati integriti fizikal & mental
f. Hak untuk pendidikan, kesihatan dan pekerjaan
g. Hak unutk terlibat dalam politik, aktiviti awam dan kesenian dengan bebas

4. Berapa buah negara yang telah menandatangani dan meratifikasi Konvensyen Hak Orang Kurang Upaya setakat kini?
a. 147 negara telah menandatangani, contohnya: Australia, Bhutan, China, Thailand (pada tahun 2007)
b. 96 negara telah meratifikasi, contoh: Australia, China, Thailand (pada tahun 2008)

5. Adakah Malaysia telah menandatangani dan meratifikasi Konvensyen ini?
a. Malaysia telah menandatangani konvensyen ini pada 8 April 2008
b. Malaysia telah meratifikasi konvensyen ini pada 19 Julai 2010

6. Apakah erti ratifikasi ini?
a. Kerajaan yang telah meratifikasi konvensyen ini bersetuju untuk berusaha dengan sedaya yang boleh untuk menguatkuasakan artikel yang tersirat dalam konvensyen ini, contoh: artikel 7 – kanak-kanak OKU & artikel 9 – kebolehaksesan

7. Apakah tanggungjawab Malaysia selapas ini?
a. Kerajaan Malaysia perlu memastikan artikel yang tersenarai dalam konvensyen dipatuhi. Sebagai contoh, artikel 9 – kebolehaksesan → bagi membolehkan golongan OKU hidup secara berdikari dan terlibat sepenuhnya dalam masyarakat, pihak kerajaan perlu memastikan akses OKU kepada alam sekitar, pengangkutan awam, informasi dan komunikasi, kemudahan dan perkhidmatan awam di bandar dan luar bandar adalah pada hak yang sama dengan orang lain.

8. Bagaimanakah konvensyen ini dipantau?
a. Konvensyen ini dipantau dalam konteks kebangsaan dan antarabangsa.
b. Dalam negara, satu rangka kerja perlu diwujudkan bagi mengukuhkan promosi serta implementasi konvensyen ini.
c. Di arena antarabangsa, satu Jawatankuasa Hak OKU akan ditubuhkan, yang akan akan mengkaji laporan yang dihantar tentang perlaksanaan konvensyen dan berhak menyoal berdasarkan status yang dibentang.

9. Bolehkah orang awam membuat cadangan tentang pelaksaan konvensyen ini?
a. Orang awam boleh membuat cadangan atau mengadu
b. Dalam protokol pilihan konvensyen ini, orang awam boleh mengadu kepada Jawatankuasa Hak OKU sekiranya negara itu tidak melaksanakan tanggungjawab yang tertakluk kepada konvensyen.
c. Selepas aduan atau cadangan diterima dan dikaji, negara tersebut akan diminta untuk memberikan penjelasan dan bertindak atas cadangan yang diterima

10.  Siapakah yang akan bermanfaat selepas ratifikasi konvensyen ini?
a. Ia akan memberi manfaat kepada semua lapisan masyarakat.
b. Semua orang akan menjadi tua dan berkemungkinan menjadi kurang upaya satu hari kelak. Oleh itu ia adalah untuk kebaikan semua orang.

Sam Wong
Persatuan Pengguna-Pengguna Standard Malaysia